W genetyce allele jest definiowany jako wariant formy genu, który występuje w określonym miejscu (locusie) na chromosomie. Geny to segmenty DNA, które dostarczają instrukcji do budowy białek, które odgrywają istotne role w strukturze i funkcji ciała. Każdy gen może występować w wielu formach; te różne formy to to, co nazywamy allelami.
Dla każdego genu osobnik dziedziczy dwa allel, jeden od każdego rodzica. Te allel mogą być identyczne (homozygotyczne) lub różne (heterozygotyczne). Kombinacja allel, które posiada dana osoba, może wpływać na różne cechy, takie jak kolor oczu, grupa krwi i podatność na niektóre choroby. Na przykład gen, który określa grupę krwi ABO, występuje w trzech allelach: A, B i O. Kombinacja tych allel określi grupę krwi jednostki.
Allle mogą być klasyfikowane jako dominujące lub recesywne. Alle dominujące to te, które wyrażają swoją cechę, nawet jeśli występuje tylko jedna kopia, podczas gdy alle recesywne wyrazi swoją cechę tylko wtedy, gdy obecne są obie kopie. Ta interakcja alleli dominujących i recesywnych stanowi podstawę dziedziczenia Mendla, które wyjaśnia, jak cechy są przekazywane z rodziców na potomstwo.
Mutacje mogą prowadzić do powstawania nowych alleli, zmieniając sekwencję DNA wewnątrz genu. Te mutacje mogą być korzystne, neutralne lub szkodliwe, w zależności od tego, jak wpływają na organizm. Na przykład mutacja, która prowadzi do bardziej efektywnej formy białka, może dać organizmowi przewagę w przetrwaniu, podczas gdy szkodliwa mutacja może prowadzić do zaburzenia genetycznego.
Zrozumienie alleli jest kluczowe w dziedzinach takich jak genetyka, medycyna i rolnictwo. Genetycy badają alleli, aby zrozumieć choroby dziedziczne i opracować docelowe terapie. W rolnictwie naukowcy mogą wybierać konkretne alleli, aby hodować rośliny lub zwierzęta o pożądanych cechach, takich jak odporność na choroby lub zwiększone plony. Badanie allel także stanowi podstawę genetyki populacyjnej, która bada częstość występowania różnych alleli w populacjach i to, jak zmieniają się one z czasem z powodu takich czynników jak dobór naturalny i dryf genetyczny.