Korzenie roślin odgrywają kluczową rolę w ich zdolności do przyswajania wody i niezbędnych składników odżywczych z gleby. Zwykle znajdują się pod ziemią i służą jako kotwica dla rośliny, stabilizując ją przed wiatrem i erozją. Jednak ich główna funkcja wykracza poza samą kotwiczenie; są niezbędne dla nawodnienia i wchłania składniki odżywcze. Struktura korzeni jest specjalnie dostosowana do maksymalizacji powierzchni do absorpcji wody. Korzenie składają się z licznych małych włosków korzeniowych, które znacznie zwiększają powierzchnię, pozwalając roślinie efektywnie wchłaniać wodę z otaczającej gleby.
Korzenie działają poprzez proces znany jako osmoza, gdzie woda przemieszcza się z obszarów o wysokim stężeniu w glebie do obszarów o niższym stężeniu wewnątrz korzeni. Proces ten zazwyczaj jest wspomagany przez obecność rozpuszczonych minerałów i składników odżywczych w glebie, które również są przyswajane przez korzenie. Oprócz osmozy, korzenie mogą także aktywnie transportować niektóre składniki odżywcze i minerały nawet wbrew gradientowi stężenia, korzystając z energii dostarczonej przez ATP (trifosforan adenozyny).
Korzenie są ważne nie tylko dla wchłaniania wody, ale również odgrywają kluczową rolę w odżywianiu roślin i zdrowiu gleby. Dobrze rozwinięty system korzeniowy może poprawić strukturę gleby, pomagając zapobiec zagęszczeniu, a także korzenie mogą uwalniać organiczne związki sprzyjające korzystnej aktywności mikrobiologicznej w glebie. Dodatkowo niektóre korzenie roślin tworzą symbiotyczne związki z grzybami (mykoryza), co poprawia zdolności do wchłaniania wody i składników odżywczych, czyniąc roślinę jeszcze bardziej efektywną w wykorzystaniu dostępnych zasobów.
Systemy korzeniowe mogą znacznie różnić się w zależności od gatunku roślin, w licznych przypadkach od włóknistych korzeni występujących u traw do korzeni palowych typowych dla wielu dwuliściennych (jak marchew i mniszek lekarski). Niektóre rośliny dostosowały swoje korzenie do przetrwania w ekstremalnych warunkach, takie jak rośliny pustynne, które rozwijają głębokie korzenie, aby dotrzeć do zasobów wody, podczas gdy inne mają płytkie korzenie, które efektywnie zbierają wodę powierzchniową podczas deszczu.