Najmniejszą planetą w Układzie Słonecznym jest Merkury. Ta drobna planeta ma średnicę wynoszącą około 4880 kilometrów (3032 mil), co czyni ją najmniej masywną planetą, o masie wynoszącej około 0,055 razy masę Ziemi. Mały rozmiar Merkurego i bliskość do Słońca przyczyniają się do jego unikalnych cech.
Merkury jest najbliższą planetą Słońca, orbitując średnio w odległości około 57,91 miliona kilometrów (36 milionów mil). Z powodu cienkiej atmosfery nie może zatrzymywać ciepła, co prowadzi do ekstremalnych wahań temperatury. W ciągu dnia temperatura może wynosić aż 430 stopni Celsjusza (800 stopni Fahrenheita), podczas gdy w nocy może spaść do około -180 stopni Celsjusza (-290 stopni Fahrenheita).
Powierzchnia Merkurego jest mocno pokratkowana i przypomina powierzchnię Księżyca, co wskazuje, że nie doświadczyła wielu procesów geologicznych od czasu swojego powstania. Jest planetą skalistą, składającą się głównie z żelaza, co wyjaśnia jej dużą gęstość. Mimo bliskości do Słońca, Merkury ma stosunkowo słabe pole magnetyczne – tylko około 1% siły pola magnetycznego Ziemi.
Orbita Merkurego jest bardzo ekscentryczna i eliptyczna, co prowadzi do unikalnego cyklu dnia i nocy. Dzień na Merkurym (czas, który angażuje się w jeden pełny obrót wokół swojej osi) trwa około 176 dni ziemskich, podczas gdy rok (czas potrzebny na okrążenie Słońca) trwa zaledwie około 88 dni ziemskich. Oznacza to, że dzień na Merkurym jest dłuższy niż rok na Merkurym! Co ciekawe, Merkury ma rezonans rotacyjno-orbitalny 3:2, co oznacza, że obraca się trzy razy wokół własnej osi w czasie dwóch obiegów dookoła Słońca.
Jednym z fascynujących aspektów Merkurego jest brak księżyców. W przeciwieństwie do wielu innych planet w Układzie Słonecznym, które mogą mieć kilka naturalnych satelitów, Merkury nie ma żadnych. Naukowcy uważają, że może to być spowodowane jego bliskością do Słońca, gdzie siły grawitacyjne prawdopodobnie uniemożliwiły stabilne formowanie się jakichkolwiek księżyców.
Pomimo małych rozmiarów, Merkury budzi znaczące zainteresowanie geologiczne. W 2008 roku sonda MESSENGER NASA stała się pierwszą, która orbitowała wokół Merkurego, skutecznie mapując jego powierzchnię i ujawniając jego skład. Odkrycia dostarczyły informacji na temat historii i ewolucji planety oraz jej roli w wczesnym Układzie Słonecznym, podważając wcześniej przyjęte założenia dotyczące formowania się planet.